در این قسمت از این سری مقاله با استودیو انیمیشن سازی جیبلی آشناخواهیم شد.
استودیو جیبلی (ghibli Studio): دنیای انیمیشنهای شگفتانگیز
استودیو جیبلی (به ژاپنی: 株式会社スタジオジブリ Kabushiki gaisha Sutajio Jiburi) یک استودیوی انیمه سازی ژاپنی است که در توکیو واقع شده است.
این استودیو در سال ۱۹۸۵ توسط هایائو میازاکی و ایسائو تاکاهاتا، دو تن از بزرگترین انیماتورها و کارگردانان ژاپنی، تاسیس شد.
استودیو جیبلی در توکیو واقع شده و به خاطر تولید انیمه های بلند بدیع و باکیفیت، که سرشار از داستانهای جذاب، شخصیتهای به یاد ماندنی و تصاویر خیره کننده هستند،
شهرت جهانی دارد. استودیو همچنین فیلمهای کوتاه مختلف، تبلیغات تلویزیونی و یک فیلم بلند تلویزیونی تولید کردهاست.
لوگوی این شرکت شخصیت توتورو (Totoro روح بزرگ جنگل) از فیلم همسایهٔ من توتورو ساختهٔ هایائو میازاکی است.
جیبلی به خاطر تولید انیمه های بلند باکیفیت و بدیع، که مملو از داستانهای جذاب، شخصیتهای به یاد ماندنی و تصاویر خیره کننده هستند،
شهرت جهانی دارد. فیلمهای این استودیو موضوعات مختلفی از جمله فانتزی، ماجراجویی، عاشقانه، محیط زیست و جنگ را به تصویر میکشند.
بسیاری از انیمه های ساختهشده توسط استودیو جیبوری برندهٔ جایزه بزرگ مجلهٔ انیمیج شدند از جمله :
همسایه من توتورو در سال ۱۹۸۸ و خدمات تحویل کیکی در ۱۹۸۹ و لاپوتا قلعهای در آسمان در ۱۹۸۶. در سال ۲۰۰۲، شهر اشباح برندهٔ خرس طلایی و جایزه اسکار برای بهترین انیمیشن بلند شد
که تنها فیلم ساختهشده در خارج از دنیای سخنگویان زبان انگلیسی است که به این موفقیت دست یافتهاست.
این استودیو که در ژوئن سال ۱۹۸۵ تأسیس شدهاست، توسّط هایائو میازاکی و ایسائو تاکاهاتا که کارگردان هستند و توشیو سوزوکی که تهیهکننده است اداره میشود.
قبل از بهوجود آمدن این استودیو، میازاکی و تاکاهاتا به خودی خود در زمینهٔ فلیمهای ژاپنی و پویانماییهای تلویزیونی سابقهایی طولانی داشتهاند و با هم روی حوروس: شاهزادهٔ خورشید و پاندا! یالّا پاندا کار کرده بودند؛
همچنین سوزوکی ویرایشگری در مانگای انیمیج توکوما شوتن بودهاست. این استودیو بعد از موفقیت فیلم نائوشیکا از دره باد بهوجود آمد.
از سال ۲۰۱۲ تاکاهاتا در حال طرحریزی یک پروژه برای ارائه بعد از بر فراز تپه شقایق گورو میازاکی (پسر هایائو میازاکی و کارگردان حکایت دریای زمین). تاکاهاتا در حال کار روی اقتباسی از داستان داستان بامبوشکن است.
هایائو میازاکی نیز در حال کار روی پروژهای بهنام باد برمیخیزد است که در مورد میتسوبیشی اِی۶ام زیرو و بنیانگذار آن است.
شایعه تعطیلی :
در سال ۲۰۱۴ خبری منتشر شد مبنی بر اینکه استودیو جیبلی تعطیل میشود. اما گزارشهای بعدی حاکی از این بود که بعضی از خبرگزاریها زیادهروی کردهاند و قرار نیست چنین اتفاقی بیفتد.
در واقع حضور توشیو سوزوکی، یکی دیگر از بنیانگذاران استودیوی جیبلی، در یکی از برنامههای تلویزیونی ژاپن و ترجمهٔ نادرست حرفهای او باعث بروز چنین اشتباهی شده بود.
او در این مصاحبه گفته بود قرار است فعالیتهای استودیوی جیبلی، توقف کوتاهی داشته باشد؛ که «عبارت توقف کوتاه» در ترجمهها به صورت «تعطیل شدن» درآمده بود
واژه انیمه :
از واژه “انیمه” به جای “انیمیشن” برای اشاره به پویانماییهای ژاپنی به چند دلیل استفاده میشود:
1. ریشه و اصالت:
- واژه “انیمه” برگرفته از کلمه انگلیسی “Animation” است که به مرور زمان در ژاپن به “Anime” تبدیل شده است.
- در زبان ژاپنی، از کلمه “Anime” برای اشاره به تمام پویانماییها، چه داخلی و چه خارجی، استفاده میشود. اما در زبان فارسی و سایر زبانها، این واژه به طور خاص برای پویانماییهای ژاپنی به کار میرود.
2. سبک و سیاق:
- انیمهها از نظر سبک و سیاق بصری، روایت داستانی و مضامین با انیمیشنهای غربی تفاوتهای قابل توجهی دارند.
- آثار انیمه اغلب به خاطر استفاده از شخصیتهای با چشمان بزرگ و اشکال اغراقآمیز، استفاده از موسیقی متن خاص و کاوش در موضوعات عمیق و گاه تیره شناخته میشوند.
3. هویت فرهنگی:
- انیمه به عنوان بخشی جداییناپذیر از فرهنگ عامه ژاپن محسوب میشود و در این کشور از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار است.
- استفاده از کلمه “انیمه” به جای “انیمیشن” به نوعی احترام به هویت و اصالت این هنر-صنعت در ژاپن است.
4. تمایز و طبقهبندی:
- استفاده از دو واژه مجزا برای انیمه و انیمیشن به وضوح این دو نوع پویانمایی را از یکدیگر تفکیک میکند و به مخاطبان در درک و تمایز بین آنها کمک میکند.
- این تمایز برای علاقهمندان به انیمه و همچنین منتقدان و مورخان سینما مفید است.
آ
برخی از محبوبترین انیمه ها که توسط استودیو جیبلی ساخته شدهاند عبارتند از:
- شهر اشباح (Spirited Away)
- پونیو (Ponyo)
- قلعه متحرک هاول (Howl’s Moving Castle)
- خدمتکار اریتی (The Borrower Arrietty)
- باد برمیخیزد (The Wind Rises)
- همسایه من توتورو (My Neighbor Totoro)
- سرویس تحویل جادوگران (Kiki’s Delivery Service)
- نائوسیكا از دره باد (Nausicaä of the Valley of the Wind)
- پرنسس مونونوکه (Princess Mononoke)
- حالا به یادت میآید (Whisper of the Heart)
استودیو جیبلی در طول فعالیت خود جوایز و افتخارات متعددی از جمله:
- ۳ جایزه اسکار
- ۶ جایزه خرس طلایی جشنواره فیلم برلین
- ۱ جایزه شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز
- ۵ جایزه آنی
- ۱۸ جایزه BAFTA
را کسب کرده است.
دلایل ماندگاری انیمه استودیو جیبلی: سفری به دنیای جادویی و رمز و راز
انیمه های استودیو جیبلی به دلایل متعددی در گذر زمان محبوبیت خود را حفظ کردهاند و به عنوان شاهکارهای انیمیشن در سراسر جهان شناخته میشوند.
در اینجا به برخی از مهمترین این دلایل اشاره میکنیم:
-
داستانهای عمیق و جذاب:
فیلمهای جیبلی فراتر از سرگرمی صرف، داستانهایی عمیق و پرمغز را روایت میکنند که به کاوش در موضوعات مختلف انسانی مانند عشق، فقدان، جنگ، محیط زیست و بلوغ میپردازند.
این داستانها به گونهای روایت میشوند که هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان جذاب باشند و در لایههای مختلف قابل تفسیر هستند.
-
شخصیتهای به یاد ماندنی:
شخصیتهای انیمه های جیبلی به گونهای طراحی شدهاند که واقعی، پیچیده و قابل همذاتپنداری باشند. تماشاگران به راحتی میتوانند با این شخصیتها ارتباط برقرار کنند و احساساتشان را درک کنند.
-
دنیای خیالی و خلاقانه:
استودیو جیبلی به خاطر خلق دنیاهای خیالی و منحصربهفرد خود مشهور است. این دنیاها پر از جزئیات خلاقانه و شگفتانگیز هستند که تماشاگران را مجذوب خود میکنند.
-
انیمیشن و موسیقی باورنکردنی:
آثار انیمه جیبلی به خاطر کیفیت بالای انیمیشن و موسیقی متنشان شناخته میشوند. تصاویر این فیلمها زیبا و چشمنواز هستند و موسیقی متن آنها احساسات فیلم را به طور کامل منتقل میکند.
-
پیامهای صلحآمیز و انسانی:
خیلی از فیلمهای جیبلی دارای پیامهای صلحآمیز و انسانی هستند که به ترویج ارزشهایی مانند احترام به طبیعت، همدلی و صلح جهانی میپردازند.
-
عدم وابستگی به تکنولوژی:
برخلاف بسیاری از انیمیه های امروزی که به شدت به تکنولوژیهای کامپیوتری اتکا میکنند، استودیو جیبلی همچنان از روشهای سنتی انیمیشنسازی مانند نقاشی دستی استفاده میکند.
این امر به فیلمهای این استودیو حس صمیمی و نوستالژیکی میدهد که آنها را از سایر انیمیشنها متمایز میکند.
-
توجه به جزئیات:
جیبلی به خاطر توجه به جزئیات در تمام جنبههای فیلمهایش مشهور است. از طراحی شخصیتها و محیطها گرفته تا موسیقی و صداگذاری، همه چیز با دقت و ظرافت تمام ساخته شده است.
-
قدرت تخیل:
انیمیه های جیبلی به تماشاگران یاد میدهند که از قدرت تخیل خود استفاده کنند و به دنیای دیگری سفر کنند. این فیلمها مخاطبان را تشویق میکنند که رویاپردازی کنند و به دنبال چیزهای غیرممکن باشند.
-
تجربه جهانی:
آثار انیمیه این استودیو فراتر از مرزهای فرهنگی عمل میکنند و مخاطبان در سراسر جهان را به خود جذب میکنند. این فیلمها به زبانهای مختلف ترجمه شدهاند و در جوامع مختلف به نمایش درآمدهاند.
-
حس نوستالژی:
برای بسیاری از افراد، انیمه های جیبلی یادآور دوران کودکی و خاطرات خوش هستند. تماشای این فیلمها میتواند حس نوستالژی و شادی را در افراد زنده کند.
در مجموع، دلایل متعددی برای ماندگاری انیمیه های استودیو جیبلی وجود دارد. این فیلمها داستانهای عمیق، شخصیتهای به یاد ماندنی، دنیاهای خیالی
و پیامهای صلحآمیز را با انمیش و موسیقی باورنکردنی ارائه میکنند. انیمه های جیبلی نه تنها سرگرمکننده و جذاب هستند، بلکه دیدگاه شما را نسبت به جهان نیز تغییر میدهند.
استودیو جیبلی بدون شک یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین استودیوهای انیمیشنسازی در تاریخ سینما است.